"Մարդ պետք է լինի միշտ շարժման մեջ, աճի` նորանալով":
Թվում է` բոլորն էլ կարող են լուսանկարել:Սակայն դա այդքան էլ հեշտ չէ , ինչպես կարծում ենք մենք:Սովորել:Հինգ տարի սովորելը բարդ գործ է, և հետո` ամեն բան չէ, որ հենց սկզբից հաճելի է:Երբեմն ծուլանում ես, հոգնում, ձանձրանում:Բայց եթե անհրաժեշտ ջանք ես թափում ու հաղթահարում այդ ամենը, "վարձատրվում" ես իսկական բերկրանքով. քո իսկ սեփական ցուցահանդեսով:
Առաջին ցուցահանդես
"Անցած ժամանակներ"
Այսօր` "Street Yellow"-ում Մ. Պետրոսյանի առաջին լուսանկարչական ցուցահանդեսն էր:Ցուցահանդես, որը կարևոր է յուրաքանչյուր լուսանկարչի համար:Եվ այն էլ այն լուսանկարչի համար, որ երբևէ չի մասնակցել այլ ցուցահանդեսների,չի ներկայացրել իր լուսանկարները:
"Սա մի փոքր քայլ է մարդու համար, մի հսկայական ցատկ` լուսանկարչի համար" . հենց այս խոսքերով էլ ուզում եմ ներկայացնել Միքայելին,ով ոչ միայն քայլում է ու ցատկում,քնում ու ուտում, այլև լուսանկարում է:
Նախապատմություն
Ինչպես նշեց Միքայելը զրույցում` լուսանկարներում ավելի շատ նախապատմություն է տալիս 60-70-ական թվականներին,այդ պատճառով էլ ցուցահանդեսը կոչվում ` "Անցած ժամանակներ":
Ուշադիր զննելուց հետո իր լուսանկարներում կնկատեք ավելի շատ անգունություն, քան թե գունավորություն:Նկարների մեծամասնությունը սև և սպիտակ են:Հետաքրքիր է այն փաստը, որ լուսանկարիչը ուշադրություն չի դարձնում "գլամուռ" ասվածին:Բառ, որ ստիպում է ամբողջ աշխարհին քայլել իր հետ:Սակայն Միքայելը ոտք չի մեկնում ամբողջ աշխարհի հետ, իր տեսակով միակն է և անկրկնելին:
Եվս մեկ անգամ շնորհավորում եմ քեզ Միքայել և ցանկանում ավելի շատ ֆոտոշարքեր:
Մութ գիշեր է: Լռություն...Մարդիկ հանգիստ քնած են, իսկ նա...Նա ուրվականի պես կորցրել է քունը, չգիտես ինչու:Գիտեր ու իմանալով գուցե չէր կարողանում կամ գուցե չէր ուզում քնել:Մտածում էր ու լուռ մտորում, հիշում այդ անիրական սիրո ծաղրանքը և նորից տխրում...Ու...ու նորից մոլորության գիրկն էր ընկնում ու փորձում ամեն ինչ հասկանալ նորից:
Հիշում էր ծաղրանքը, աստղի պես հայտնվելը,անհուն երկնքում շողալը ու ասուպի պես հեռանալը:
Ու քայլում էր մութ սենյակում, նույնիսկ չէր ցանկանում անջատել սենյակի լույսը, քանզի այդ մթության մեջ աչքերի առջև նշմարվում էր նրա պատկերը, անգամ ծաղրանքը:Փորձում էր չմտածել:Նայում էր պատուհանից դուրս ու նորից հայտնվում էր ծաղրանքը, որը կարծես ապտակում էր նրա երեսին:Կրկին փորձում էր չմտածել,վերցնում էր գիրքը, թերթում էր էջերը արագորեն, ուզում էր կարդալ, շեղել մտքերը, բայց ոչ մի կերպ չէր ստացվում:Աչքերը կարծես կուրացել էին ու չէին տեսնում այդ դաժան իրականությունը, այն, որ խոքերը անիմաստ են եղել:
Ինչուները հանգիստ չեն տալիս,ինչո՞ւ, այս հասարակ բառը, որն ունի ընդամենը չորս տառ` հանգիստ չի տալիս նրան:
Ինչո՞ւ...Ծաղրանք... Միթե կատակ...Ոչ նա խեղկատակ չէր...
Օրերից մի օր նրա մեջ ցանկություն առաջացավ հետ գնալ այն գյուղը, որտեղից ամեն ինչ սկսվել էր: Գնաց, սակայն այնտեղ ոչ ոք չկար: Կային միայն ինչ-որ ավերակներ և ոչ մի կենդանի շունչ: Հանկարծ… նա տեսավ, այն նույն Լեոյին , կուչ եկած, նստած մի փոքրիկ անկյունում: Ուրիշ ոչ ոք չկար: Միայն նա էր մնացել: Զարմացած կախարդը մոտեցավ նրան և ասեց.
-Հը՞ն: Դու դեռ ողջ ես: Հա-հա-հա:
-Իսկ ես երբեք չեմ էլ մահանալու:
-Ի՞նչ: Հա ճիշտ է ես քեզ անմահություն եմ, չէ՞ տվել,- հարցրեց Մոդեսթին:
-Հըմ: Դա դու չես արել: Ուղղակի հենց ես եմ ուզել:
-Բայց դու, ո՞վ ես, որ ինչ -որ բան ուզես:
-Ես… Ես… ես մի հիմար, շատ խղճուկ արքայազն եմ, շատ հիմար…
-Հա.. հիմա դու էլ կմեռնես,- կախարդը հանեց թուրը, որ մխրճի նրա սրտի մեջ, խլի այն, ինչ տվել էր, երբ հանկարծ նա տեսավ մի մեծ , հսկայական, ահռելի լույս Լեոյի աչքերում: Եվ հանկարծ…Լեոն կորավ:
Մոդեսթին թողեց և արագ փախավ այդտեղից: Գնաց իր ամրոցը և վախով սկսեց այնտեղ նստել: Նա հասկացել էր, որ Լեոն մի օր կգա և կհաղթի իրեն: Նա հասկացել էր, որ արքայազնը հենց ինքը սերն էր…մի հիմար, խղճուկ արքայազն…
Բայց նրան շատ հետաքրքրեց, թե դա ինչ է: Որոշեց մնալ, ներկա գտնվել հանդիսությանը: Հարսանիքը սկսվեց: Ահա հարսն ու փեսան մտան սենյակ: Նստեցին: Կախարդը սկզբից նայում էր ուրախացող մարդկանց, չէր նկատել նրանց: Հանկարծ մի պահ նա ձանձրույթից կանգնեց, որոշեց գնալ, և…հայացքը ընկավ նորապսակների վրա… և նրանց աչքերում նա տեսավ այն ինչը արդեն երկար, շատ երկար ժամանակ էր փնտրում: Ուժ, հսկայական ուժ, որը կարող էր սարեր, ծովեր կործանել: Ինչ-որ մի բան, որ կարող է մարդկանց իրար դեմ հանել: Ուժ, որը կարող է կործանել բարին, միևնույն ժամանակ լինելով այդքան բարի ու մաքուր… Բարությամբ կործանել բարին: Դա նրա մտքով երբեք չէր անցել: Եվ նա որոշեց առավոտյան առևանգել արդեն երբեմնի դարձած արքայադստերը, որպեսզի տեսնի, թե ինչպես կվարվի արքայազնը: Առավոտյան նա այդպես էլ արեց: Վերցրեց արքայադստերը և նրան տարավ հեռու-հեռու դեպի իր ամրոցը:
Առավոտյան Լեոն նկատեց, որ իր հարսնացուն կորել է: Սկզբից նա մտածեց, որ դա ընդամենը կատակ էր, չար կատակ: Բայց հետո հասկացավ իրադրությունը: Նրա աչքերը լցվեցին անհայտ կատաղությամբ, նա չէր հասկանում, թե իր հետ ինչ է կատարվում: Ուզում էր գոռալ, ճչալ, ինչ-որ բան ասել, բայց չգիտեր, թե ինչպես վարվի: Անկարողությունից նա գժվում էր, խփում էր իրեն պատեպատ: Եվ ահա որոշեց գնալ, փնտրել արքայադստերը: Գյուղի մարդիկ նրան հուշեցին, թե ով կարող էր տարած լիներ իր սիրեցյալին: Անգամ ասեցին, թե նա որտեղ է ապրում: Արքայազնը վերցրեց իր լավագույն, սպիտակ ձին և ճանապարհ ընկավ: Շատ երկար գնալուց հետո վերջապես հասավ Մոդեսթիի ամրոցին: Ի զարմանս նրա, պահակները նրան ներս թողեցին, առանց որևէ պահանջի: Նա գնաց: Հանկարծ տեսավ կախարդին, իսկ վերջինիս կողքին նաև իր կնոջը: Բայց նա արդեն այն չէր…Ասես կախարդը խմել էր նրա երիտասարդությունը: Բայց իրականում ուղղակի արքայազն էր շատ երկար քայլել…
Նա խոսեց.
-Ի՞նչ ..ե՞ս..,- հետո հանկարծ միանգամից վերափոխվեց, նայեց նորից և շարունակեց,- ես եկել եմ իմ արքայադստեր հետևից, և միայն նրա հետ կգնամ:
-Հա-հա-հա,-ծիծաղեց Մոդեսթին,-իսկ քեզ նա պե՞տք է: Ծեր, ոչ գեղեցիկ: Նրա լավագույն տարիներն արդեն անցել են, շուտով կմահանա:
-Հըմ: Ես էլ երիտասարդ չեմ:
-Ես քեզ կտամ, երիտասարդություն,անմահություն: Կուզե՞ս նրա փոխարեն:
-Ի՞նչ,- ուզում էր համաձայնել, բայց մի պահ հիշեց, որ ինքը արքայազն է,- ոչ դա ինձ պետք չէ, եթե իմ սիրելին իմ կողքին չի լինելու:
-Սեր, հա-հա-հա: Այդ բառը հորինել են ապուշները: Ի՞նչ սեր: Սեր երբեք գոյություն չի ունեցել: Լավ , սպասիր , ես քեզ ավելի լավ ինչ -որ բան կտամ:
Արքայազնը մերկացրեց իր թուրը:
-Հանգիստ: Ես քեզ ոսկի կտամ, հարստություն,-գոռաց Մոդեսթին:
-Ի՞նչ: Հարստությունը ի՞նչ է:
-Հա: Հարստությունը դա այն է, ինչով ապրում է այս աշխարհը: Դու կկարողանաս ունենալ այն ամենը, ինչ կուզես: Միայն պատկերացրու, դու կլինես բարձր բոլորից:
-Բայց: Բայց,- գայթակղությունը հսկայական էր և Լեոն խոնարհեց իր թուրը,- համաձայն եմ:
Կախարդի աչքերը փայլեցին: Ահա, ահա: Ահա այն ինչը կկործանի ողջ աշխարհը: Մարդկային զգացմունքները`սերը, ագահությունը…
Եվ Մոդեսթին Լեոյին տվեց երիտասարդություն, անմահություն և և լիքը ոսկի, լիքը հարստություն: Լեոն գնաց, վերադարձավ իրենց գյուղը: Մարդիկ տեսան նրան նորից, զարմացան երիտասարդության վրա: Նրա հին ընկերներից մեկը, ով արդեն ծերունի էր մոտեցավ նրան և այսպես ասեց.
-Ինչպե՞ս: Սա ինչպե՞ս է պատահել:
-Հա…Իսկ դո՞ւ ով ես,- իհարկե նրան հիշելով հարցրեց Լեոն :
-Ես քո ընկերն եմ…էի…- նվազող ձայնով, մի կերպ արտասանեց ծերունին:
-Ես քեզ չեմ ճանաչում, ես հարուստ եմ:
-Հարո՞ւստ: Ի՞նչ է դա նշանակում:
-Ես հիմա կարող եմ ունենալ այն ամենը ինչ ուզեմ: Ամուսնանալ նրա հետ, ում հետ ուզեմ: Չէ որ ես հարուստ եմ:
-Դու հարուստ չես, դու ընդամենը հիմար ես, որոնցից լիքն է աշխարհը:
-Ի՞նչ: Ինչպե՞ս դու համարձակվեցիր ինձ նման մարդուն հիմար անվանել:
-Ես միշտ ասում եմ այն, ինչ տեսնում եմ:
Լեոն հանեց թուրը և այն խրեց ծերունու սրտի մեջ: Նա չէր կարող հանդուրժել, որ ինչ-որ մի ծերունի իրեն հիմար անվաներ: Չէ որ նա արդեն հարուստ էր:
Գյուղում լուր ընկավ, որ արքայազնը հարստացել է: Իրականում ոչ ոք էլ չէր հասկանում, թե ինչ է հարստությունը, բայց բոլորն էլ ուզում էին դրանից ունենալ: Մի գիշերով երիտասարդները եկան, մտան նրա սենյակը, խփեցին գլխին և տարան այն ամենը ինչ նա ուներ: Հետո ինչ-որ բան իրար մեջ չկիսեցին: Սկսեցին իրարից խլել ոսկին: Հետո նաև ուրիշները իմացան դրա մասին… հետո ուրիշները… և հարստության ալիքը տարածվեց ողջ աշխարհով: Յուրաքանչյուր ոք ուզում էր ունենալ ավելին, քան ընկերը: Յուրաքանչյուրը ձգտում էր լինել ամենահարուստը: Եվ սկսվեցին պատերազմներ… և սկսվեց չարը…Մոդեսթին նստած իր ամրոցում ծիծաղում էր մարդկային հիմարության վրա: Նա բոլորին ոսկի էր տալիս, փոխարենը խլելով նրանց խելքը, ուղեղը: Շուտով նա կտիրեր աշխարհին…
"Մարդ պետք է լինի միշտ շարժման մեջ, աճի` նորանալով":
Առաջին ցուցահանդես
